၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မ်ား အတြက္ သီးျခားကုဒ္ နံပါတ္ သတ္မွတ္ေပးေရး ႏိုင္ငံေရး ပါတီႏွစ္ခု ေတာင္းဆို

ဇန္န၀ါရီ ၁၁
Friday Journal

ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခခံ ေသာ အမ်ိဳးသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ပါတီ (NDPD) ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီ(DHRP) ႏွစ္ခုတို႔က လာမည္႔ မတ္လ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းစာရွင္း လင္ပြဲကို ဇန္န၀ါရီ ၁၀၊ ေသာၾကာေန႔ ေန႔တြင္ DHRP ရံုးခ်ဳပ္တြင္ ျပဳခဲ့သည္။ ၎ပါတီႏွစ္ခုက သန္းေခါင္စာရင္း လူမ်ိဳး အမည္ ျဖည္႔စြက္ရာတြင္ တိုင္းရင္း သား လူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး ထဲတြင္ မပါရွိသည္႔ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ရွိသည္႔ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မ်ားကို အျခား Other စာရင္းေအာက္တြင္မထားပဲ သီးျခားကုဒ္ နံပါတ္ တစ္ခုစီ သတ္မွတ္ေပးရန္ သတ္မွတ္ ေပး ရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ရွိ အစၥလာမ္ဘသာ၀င္ ေဒသခံမ်ား သည္ ေမြး ရာပါ ႏုိင္ ငံသား ျဖစ္သည္႔ အတြက္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး အျပည္႔အ၀ ရရွိေရး ကို ႏိုင္ငံ ေတာ္ အစုိးရမွ ေဆာင္ရြက္ေပး ရန္၊ ႏိုင္င ံေတာ္ အစုိးရ အစဥ္ အဆက္ တရား၀င္ အစိုးရမွတ္တမ္းမ်ား၊ ျပန္ တမ္း မ်ား၊ ကာ ကြယ္ေရး ဌာနမွ ထုတ္ေ၀ေသာ စာေစာင္မ်ား၊ အသံလႊင့္ အစီအ စဥ္မ်ား၊ ျမန္မာ စြယ္စံု က်မ္း မ်ား ၊ လက္ရွိ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္း သုံးစာအုပ္ မ်ားတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ကို သံုးႏႈန္းေဖာ္ျပ ခဲ့ျခင္းျဖင့္ မည္သည္႔ ျပႆနာမွ် မေပၚေပါက္ခဲ့၍ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ ယူ ရာတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ ကို ျဖည္႔စြက္ ေပးရန္ ၊ ၎ပါတီႏွစ္ခုမွ ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာ ခ်က္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ အဆုိပါ သတင္း စာရွင္း လင္းပြဲ တြင္ တက္ေရာက္ ခဲ့ေသာ မီဒီယာမ်ား၏ ေမးျမန္ခ်က္ႏွင့္ ပါတီႏွစ္ခုမွ ေျဖၾကား ခ်က္အခ်ဳိကို ေဖာ္ျပ ေပး လုိက္ ပါသည္။

ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန ေမးျမန္းခ်က္
===================

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ ဘာေၾကာင့္အေရးႀကီးလဲ၊ ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္တာ ၊ ေအာက္ေျခက ဘာမွ သိတာ မဟုတ္ ဘူး လို႔ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြ ေျပာေနတာရွိ ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ ဆုိတာ သိလိုပါ တယ္။

ဦးေက်ာ္မင္း (DHRP) ေျဖၾကားခ်က္

လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးမွာ Identity ရွိတယ္။ ဒီလူမ်ိုးမွာလည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ Identity အရင္က ရွိခဲ့တယ္။ ဒါကို လက္ရွိ မွာ အသိအမွတ္ မျပဳတဲ့ပံုစံ မ်ိဳးေတြ႕လာရတယ္ ၊ လစ္လ်ဴရႈတဲ့ အေနအထားရွိတဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆုိရတာျဖစ္ပါတယ္။

အသစ္ေတာင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ အရင္က ရွိခဲ့တဲ့ Identity ကို ျပန္ၿပီး အသိအမွတ္ျပဳပါ လို႔ ေတာင္းဆိုျခင္းျဖစ္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆုိ တာ ကို ေတာင္းဆုိျခင္းက ျပႆနာဖန္တီးတာ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ လူ တစ္ေယာက္က သူ႔အမည္ နဲ႔ ဘယ္လိုပဲ ထားထား၊ မြန္ပဲေခၚေခၚ ၊ ဘာပဲ ေခၚေခၚ သူရဲ႕ခံစားပိုင္ခြင့္ ဘဲ ၊ Basic Right နဲ႔ Human Right နဲ႔ေတာင္မတူဘူး။ Basic Right ဆိုတာ Human Right ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ တန္ဖိုးရွိတယ္။

Basis Right ဆိုတာ ထမင္းစားခြင့္ရွိရမယ္။ ထမင္းမစားႏုိင္ေအာင္ ပိတ္လုိက္ရင္ Basic Right ကို က်ဴးလြန္တာပဲ။ လူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးက သူ႔လူမ်ိဳးအမည္ သူခံယူပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ အခုမွ ဖန္တီးတာမဟုတ္ဘူး။ အရင္ကတည္းရွိခဲ့တယ္။

သူတို႔ကို ရိုဟင္ဂ်ာ ေခၚလို႔ အရင္တုန္းက ဘာမွ ျပႆနာမရွိခဲ့ဘူး။ အရင္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိုယ္ စား လွယ္ေတြ တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့တာကိုး။ အဲဒီတုန္းက ဘယ္လိုျပႆနာမျဖစ္ခဲ့ဘူး။ အခု ျပႆနာျဖစ္ မယ္ လို႔ ေျပာျခင္းသည္ တနည္းအားျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ တာပဲ ။ အဲဒါ Psychology တစ္မ်ိဳးဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္အျမင့္မွာ ရိုဟင္ ဂ်ာ ေျပာျခင္းသည္ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူး။ ဘာလူမ်ိဳးနဲ႔မွ ရန္ျဖစ္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါေလး ေျပာခ်င္ တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဦးေရးက ရခိုင္ျပည္နယ္ လူဦးေရး ၂၉ရာခိုင္ႏႈန္း ၊ ၃၃၃၈၆၆၉ ရခိုင္ျပည္နယ္ လက္ထက္ မွာ လည္း သံုးပံုတစ္ပံု ၊ အခုလည္းသံုးပံုတစ္ပံု ရခိုင္အစီအရင္ခံစာ စာမ်က္ႏွာ ၉ မွာ ပါတယ္။

ေအပီ သတင္းဌာန ေမးျမန္းခ်က္
================
ဒီလို ေတာင္းဆုိတဲ့အေပၚမွာ ရခိုင္ဘက္ တုန္႔ျပန္မႈ ဘယ္လိုေတြရိွလာမလဲ၊ စစ္ေတြမွာ သီးျခားစီေနရတဲ့ အေျခ အေန မွာ ရွိတဲ့အတြက္ ယခင္လို တစ္ေနရာတည္းမွာ ျပန္ေနႏုိင္ေရး က ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိပါ့မလား။ ရိုဟင္ဂ်ာလို သတ္မွတ္ေပးရင္ အတူယွဥ္ တြဲေနထိုင္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနရွိပါ့မလား
ဦးေက်ာ္မင္း (DHRP) တုန႔္ျပန္မႈ ဆုိတာ တုန္႔ျပန္မယ့္ သူေတြ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ခံယူေတြမ်ာ၇န္လိုခ်င္တဲ့ ဆႏၵ မရွိ ဘူး။ တရားဥပေဒနဲ႔ေက်ာ္လြန္ၿပီး တုန္႔ျပန္လာရင္ တရားဥပေဒနဲ႔ ကာကြယ္ သြားရမယ္။

မၾကာခင္ ကာလအ ထိ ၂၀၀၀ ေက်ာ္တဲ့ႏွစ္ေတြအထိ ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ရပ္ တည္လာတယ္။ အိမ္ေထာင္စုေတြအားလံုးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္ေဖၚျပခဲ့တယ္။ ဘာမွ ျပသနာမရွိခဲ့ဘူး။ အတူယွဥ္ တြဲေနထိုင္ပါ့မလား ဆိုတာကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရြာေပါင္းရာခ်ီ ၿပီး မြတ္စ လင္ရြာနဲ႔ ရခိုင္ရြာ ေရာေႏွာၿပီးေန ခဲ့တယ္။ ရခိုင္ဘုရင္ေခတ္မွာေရာ၊ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာေရာ၊ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္မွာေရာ ၂၀၁၂ မတုိင္ခင္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ရခိုင္တစ္၀က္ ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္၀က္ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳး၊ သည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ အခု အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ လို႔မရဘူးဆိုတာ ေပၚလာေန ပါသနည္း။

ကြ်န္ေတာ္တို႔က အတူတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ဖို႔ရွိတယ္။ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳးဟာ အတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္လို႔မရဘူးဆိုတဲ့ အယူ အဆဟာ ၂၀ရာစုမွာက်န္ခဲ့ၿပီး။ လူမ်ိဳးတိုင္းက လက္ခံေနပါၿပီ။ အရင္လည္း အတူတူေနခဲ့တယ္။ အခုလည္း အ တူ တူေနႏုိင္မယ္လို႔ ဦးတို႔က ခံယူတယ္။ရခိုင္ကိုကြ်န္ေတာ္တို႔ ရဲ႕ရန္သူလို ၊ ၿပိဳင္ဘက္ လို မျမင္ပါဘူး။ သူတို႔နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ စီးပြားေရးလုပ္တယ္။ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိတယ္။ မွီခို္မႈ ရွိတယ္။

Interdependent ပါပဲ။ သူတို႔က ကြ်န္ ေတာ္တို႔ရဲ႕ မိတ္ဖက္ပါပဲ။ သူတို႔နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔အၾကားမွာေျပာတဲ့ တတိယ ေဘာသာစကားတစ္ခု ရွိတယ္။ ရခိုင္ တစ္၀က္ ၊ ရိုဟင္ဂ်ာတစ္၀က္ ေရာၿပီးေျပာတဲ့ ဘာသာစကား၊ ေျမာက္ ပိုင္း မွာရွိတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔က မိတ္ေဆြေတြဘဲ။ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြဘဲ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ေရာ ေႏွာ မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ ဦးတို႔က အစပ္စားတယ္။ သူတို႔လည္းအစပ္စားတယ္။


Phoenix သတင္းဌာန ၊ေဟာင္ေကာင္ ေမးျမန္းခ်က္
========================

ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ အရင္က ရွိခဲ့တယ္လို႔ တစ္ဖက္က ဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ဘက္က မရွိဘူးလို႔ ေျပာေနတာ ရွိတယ္။ ဒီလို ျခားနားတဲ့တင္ျပ ခ်က္ ႏွစ္ခုကို ဘယ္လိုညိႈ႕ႏႈိင္းမႈ ေတြ လုပ္မလဲ။


ဦးေက်ာ္မင္း (DHRP)

ရွိတယ္လို႔ ေျပတာ၊ အေထာက္အထားနဲ႔ေျပာတာ။ ကိုယ္ပိုင္အေထာက္ အထားနဲ႔ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံ ေတာ္ အေထာက္အ ထားနဲ႔ေျပာ တာ။၁၉၆၀ ကေန ၁၉၆၅ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာ အသံမွာ တုိင္င္းရင္းသား အစီ အစဥ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားပါ တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ခြင့္ျပဳမွသာ ဒီမွာ ၀င္ႏုိင္တာ။ရိုဟင္ဂ်ာကို တုိင္းရင္း သား အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလို႔ ဒီလိုေနရာေပးတာ ရွိတယ္ဆိုအေထာက္ အထား ေထာင္ ေက်ာ္ျပႏုိင္တယ္။ အစိုးရ မွတ္တမ္း၀င္အေထာက္အထား ။ ဟိုးေရွးေခတ္က အေထာက္ အထား မဟုတ္ဘူး။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထုတ္ ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ ပထမႏွစ္ ပထ၀ီ စာအုပ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေန တယ္လို႔ ပါတယ္။

ရွိတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း အေထာက္အထားနဲ႔ေျပာျပမယ္။ မရွိတဲ့သူက အေထာက္အ ထားနဲ႔ေျပာဖို႔ လိုတယ္။ အေထာက္အထားမရွိဘဲ အေၾကာင္းျပခ်က္ မခိုင္လံုပဲ မရွိဘူးလို႔ေျပာတာ မသင့္ေတာ္ဘူး လို႔ ျမင္တယ္။ အရင္သန္းေခါင္စာရင္းေတြမွာ မရွိဘူး၊ အဂၤလိပ္ေခတ္မွာ သန္းေခါင္စာရင္းမွာအားလံုးကို မြတ္စလင္ လို႔ပဲ ေခၚတာ။

အိႏိၵယမွာလည္းမြတ္စလင္၊ ဗမာျပည္မွာလည္း မြတ္စလင္ဘဲ၊ အခြင့္ အေရးလည္းမရံႈးခ့ဲဘူး။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္း သားလူမ်ိဳးကိုယ္ပိုင္နာမည္ မရွိရင္အခြင့္အေရး ံဆံုးရံႈးတဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္ ေတာင္းတယ္။ ေတာင္းတဲ့အတိုင္းပဲ ႏုိင္ငံေတာ္ကေပးတယ္။ အခု မွ မရွိဘူးဆိုတာက ဘယ္လိုေျပာလဲမသိဘူး။

သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ျပႆနာမရွိဘူးလို႔ထင္တယ္။ လ၀က ၀န္ႀကီးက မိမိ လူမ်ိဳးနာမည္ကို ထည္႔ခြင့္ရွိတယ္လို ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို ေျပာထား တဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ သူတို႔က ရိုဟင္ဂ်ာလို ႔ျဖည္႔မွာဘဲ။ သူဘက္က (အစုိးရ) Code နံပါတ္ေပးရင္ သူတို႔မွာ ဘာမွ ဆံုးရံႈးစရာမရွိဘူး။ ၁၃၅ မ်ိဳးကို ကုဒ္နံပါတ္ တစ္ခုစီ ေပးထားတယ္။ က်န္တဲ့သူ ေလးငါးဆယ္မ်ိဳး ကိုလည္း ကုဒ္နံပါတ္ တစ္ခုစီ ေပးတာနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္မွာ ဘာမွ နစ္နာစရာ မရွိဘူး။ ဇူးမီးေတြ၊ ကူကီးေတြ၊ ရွမ္းနီ ေတြ လည္း ဒီအတိုင္းဘဲ ေနေနတာဘဲ။


ျမန္မာ တုိင္းမ္ ေမးျမန္းခ်က္
==============

သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥနဲပတ္သက္လို႔ ခင္ဗ်ားတို႔အေနနဲ႔ UNFPA နဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္တာ ရွိပါသလား။


ဦးခင္ေမာင္ျမင့္ (NDPD)

UNFPA နဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ကုဒ္နံပါတ္မပါတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာ ဆိုခဲ့ ပါတယ္။ သူတို႔က နည္းပညာပိုင္းနဲ႔ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ ကို သာ ကူညီေပးတာ ျဖစ္တယ္သူတို႔အေနနဲ႔ ကုဒ္နံ ပါတ္ထည္႔ေပးပါ လို ႔ေတာင္းဆိုလို႔မရဘူး ေပါ့ ဒီကိစၥကို အၾကံျပဳတင္ျပပါ့မယ္ ကတိေတာ့မေပးႏုိင္ပါဘူး လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၁၃၅ ထဲမွာ တစ္ခ်ိဳကက လူေသာင္းေက်ာ္ေတာင္မရွိတာေတြရွိတယ္။ သူတို႔မ်ာ ကုဒ္နံပါတ္ ရွိတယ္။ တိုင္းရင္း သား ျဖစ္ခြင့္၊ ႏုိင္ငံသးျဖစ္ခြင့္ နဲ႔မသက္ဆုိင္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ေအပီသတင္းဌာန ေမးျမန္းခ်က္
==============

စစ္ေတြၿမိဳ႕အျပင္မွာ ရွိေနတဲ့ လူတစ္ခ်ိဳ႕ရဲ႕ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းတစ္ခ်ိဳ ႕ေတြ ဖူး တယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ေလာက္ တုန္း က အိမ္ေထာင္စုစာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ေရးးထားတယ္။ ၄ ၅ ႏွစ္ၾကာေတာ့ ဘဂၤလီလို႔ ေျပာင္းေပးလိုက္တာ လို႔ ကြ်န္မကိုေျပာပါတယ္။ အဲဒီအိမ္ေထာင္စုစာရင္း ကိုကိုင္ၿပီးေနေန ရတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီ စာရြက္စာတမ္းအ ေထာက္ အထားေတြက ဘာ အခက္အခဲမ်ားရွိလာႏုိင္သလဲ။


ဦးေမာင္နီ (NDPD)

အိမ္ေထာင္စုစာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္က တာ၀န္ရွိ သူေတြေပးတယ္။ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ အဆင့္တာ၀န္ရွိသူေတြ ကေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းကို တာ၀န္ရွိ သူေတြ ေတာင္း ရင္းေပးရ မွာဘဲ။ ေရးေပးတဲ့ သက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းနဲပဲ သက္ဆုိင္ တယ္။ ဥပမာ စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ စုေ၀းခြင့္ေတာင္မရခဲ့ဘူး။

မီဒီယာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြရွိတယ္။ အခုခ်ိန္က ပြင့္လင္းလာ တဲ့ ေခတ္မွာ တင္ျပပိုင္ခြင့္၊ ေတာင္းဆုိပိုင္ခြင့္ရွိ လာတဲ့ အတြက္ တင္ျပျခင္းျဖစ္တယ္။ လက္တစ္လံုးျခားေတြ ရွိခဲ့တာေတြကို တင္ျပျခင္းျဖစ္တယ္။

တခ်ိန္က ရိုဟင္ဂ်ာ ေျပာခဲ့တယ္။ေနာက္ဘဂၤလီေျပာတယ္။ အဲလိုပဲ ၁၉၈၂ မတုိင္ခင္ က တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ NRC ကဒ္လို႔ေခၚတဲ့ သံုးေခါက္ခ်ိဳး တေျပးညီရွိခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလစီေျပာင္းတဲ့ အခါ မွာ ႏုိင္ငံသား စိစစ္ေရး ကဒ္ျပားထုတ္ေပးခဲ့တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ကဒ္ျပားကို လဲေပးမယ္ဆိုၿပီး ေတာင္းလို္က္ တယ္။ White Card ေတြ ေပးတယ္။ ျပန္စိစစ္ၿပီးမွ ေပးမယ္ ဆိုၿပီး ေတာင္း ယူခဲ့ၾကတယ္။

တခ်ိဳ႕မွလည္း ကဒ္ေတြရွိရဲ႕သားနဲ႔ White Card ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ျပန္စိစစ္ၿပီးေပးမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒီကိစၥကို တစ္ႏုိင္ငံလံုး သိေအာင္ သတင္းစာရွင္း ပြဲမွာ တင္ျပျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီကိစၥက ထင္ေယာင္ထင္မွားရွိေနရင္ ေနာင္တခ်ိန္မွာ အဟန္႔အတား ရွိႏုိင္တယ္။ လ၀က ၀န္ႀကီးက သန္း ေခါင္ စာရင္း ေကာက္ ယူတာ က ႏုိင္ငံ သားျဖစ္ျခင္း၊ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ျခင္းနဲ႔ မဆုိင္ဘူး ဆိုၿပီးေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။

မွတ္မွတ္ရရ ျပည္ ေထာင္စု ၀န္ႀကီးေျပာသြားတာ ရွိပါတယ္။ အေမက Census မွာ လူမ်ိဳး အမည္ ႏွစ္မ်ိဳးမသံုးပါနဲ႔ ။ မြန္ဆို မြန္ ၊ ကရင္ဆို ကရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္မွန္မွန္ကန္ကန္ ထည္႔ဖို႔ ေျပာထားတာရွိပါတယ္။ သန္း ေခါင္စာရင္းေကာက္ျခင္းက ျပည္သူေတြကို အကာအကြယ္ ေပးထား တယ္။

IRIN သတင္းဌာန ေမးျမန္းခ်က္
=================

သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ထည္႔သြင္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ ကို မထူးျခား လာဘူးဆိုရင္ ဘာလုပ္မလဲ ဆိုတာ သိလိုပါတယ္။

ကိုခင္ေမာင္ထြန္း NDPD)

ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးေတြ အတြက္ ကုဒ္နံပါတ္ ရရွိဖို႔ ေရရွည္ ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ကြ်န္ေတာ္ ေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္းပါပဲ သန္းေခါင္းစာရင္း ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြ လက္ခံသြား မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ဘယ္လို ျဖစ္မလဲ ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည္႔ရပါအံုးမယ္။

Friday Journal ေမးျမန္းခ်က္
================

(၁) တစ္ဖက္အမ်ိဳးသားေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ခိုး၀င္ ဘဂၤလီ ေတြ လို႔ေျပာတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း မဟုတ္ဘူး လို႔ ေျပာတယ္။ ဒီေတာ့ ခိုး၀င္ဘဂၤလီ နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ကို ဘယ္လုိခြဲျခားႏုိင္ မလဲ။ ခြဲျခားႏုိင္တဲ့ ထင္ရွားတဲ့ လူမ်ိဳးေရး လကၡဏာ ေတြ ရွိပါသလား။

ဦးေက်ာ္မင္း ( DHRP)

ပထမအႀကိမ္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယအစည္းအေ၀းမွာ လ၀က လူႀကီးက ႏုိင္ငံျခားက ခိုး၀င္လာတဲ့သူ စာ ရင္း ကိုတင္ျပခဲ့တယ္။၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၈ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၃၇၈ ဦး ပဲ ရွိခဲ့တယ္။ ဆိုေတာ့ ၁ ႏွစ္ မွာ လူ ဆယ္ဂဏန္းေက်ာ္ေက်ာ္ဘဲ ရွိမယ္။ ဒါက နယ္စပ္ေဒသျဖစ္လို႔ ရာသီဥတုေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ တျခား အ ေၾကာင္း အရင္း ေၾကာင္းျဖစ္ေစ ၀င္လာတဲ့သေဘာပဲ ရွိမယ္။ အစုအလိုက္အၿပံဳလုိက္ခိုး၀င္လာတဲ့ အေထာက္ အထား မဟုတ္ဘူး။ ေမာင္ေတာ္နယ္စပ္မွာ နစက ဌာနခ်ဳပ္ ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး အေျခစိုက္စခန္း ၁၂ ခုနဲ႔ စခန္းခြဲ ၈၂ ခု နီး ပါး ကို နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ ခ်ထားတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ၿပီ။

၃၇၈ ေယာက္အျပင္ ခိုး၀င္လာတဲ့သူ မရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ပဲ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ က VOA နဲ႔အင္တာဗ်ဴးမွာ ခိုး၀င္လာသူ မရွိသေလာက္ပါ လို႔ ေျပာထားတယ္။ လ၀က၀န္ႀကီးကလည္း ၃လတိတိ ဌာနေပါင္းစံုက စိစစ္တယ္ ခိုး၀င္လာတဲ့သူမေတြ႕သေလာက္ပါ လို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ေျခာက္ လက ေျပာထားတယ္။ ခိုး၀င္လာတယ္လို႔ စြပ္စြဲ ေနတဲ့တာက ဆႏ ၵေစာၿပီးေျပာေနတာျဖစ္တယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ကို လြယ္လြယ္ကူကူခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။ စစ္တေကာင္းဘက္က ဘဂၤလီနဲ႔ ဒီဘက္က ရိုဟင္ ဂ်ာ လမ္းေလွ်ာက္တာေတာင္မတူပါဘူး ၊ ပုဆိုးခ်ည္တဲ့ ပံုစံမတူ ဘူး။ ဘဂၤလီ စကားနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာစကား ကြဲျပား ပါတယ္ ။ ေနာက္ၿပီး ဘဂၤလီေတြနဲ႔ ဒီဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ အသား အေရာင္မတူ ။ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြအ စား အေသာက္က အပူ၊အစပ္မ်ားတယ္။

ေနာက္ၿပီး အဂၤလိပ္ ေခတ္မွာ ခြဲျခားတဲ့နည္းတစ္ခုရွိတယ္။ အဲဒါက လက္ ေမာင္းမွာ ေက်ာက္ေရာဂါ ကာကြယ္ ေဆး ထိုးတာ ခြဲျခား ႏုိင္တယ္။ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ ဘက္ျခမ္းနတ္ျမစ္တစ္ ဘက္ က ဘဂၤလီေတြ က ေက်ာက္ေဆးကို ညာဘက္ေမာင္းမွာ ထိုးတယ္။ ျမန္မာဘက္က လူေတြ ဘယ္ ဘက္ မွာ ထုိးတယ္။ လ၀က စစ္ေဆးရင္ လက္ ေမာင္း လွန္ၿပီး ေတာ့ ေက်ာက္ထိုးတဲ့အျခမ္းကိုစိစစ္တယ္။ ညာဘက္ မွာ ထိုးထားရင္ သူက ဟိုဘက္ကမ္း က ဘဂၤလီေတြပဲ၊ ဘယ္ ဘက္ မွာ ထိုးထားရင္ ဒီဘက္ကမ္းက လူဆိုၿပီး ခြဲျခားတယ္။

ဘဂၤလီဘက္ ေတြက ဒိုရီ စနစ္ က့်င္သံုးတယ္။ ကိုယ့္သမီးအတြက္ သမက္၀ယ္တဲ့စနစ္ သံုးတယ္။ ဒီဘက္မွာက မက်င့္သံုးဘူး။ ဘဂၤလီ ေတြကို ဆာရီ မ၀တ္ၾက ဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီးေတြ က ျမန္မာလိုဘဲ အ၀တ္အစား၀တ္တယ္။ ထုတ္သီးတပ္ ရင္ဖံုး ၊ထမီ ၀တ္ တယ္။ ဟိုဘက္လူေတြ ဆာရီ ၀တ္တယ္။ ဒီဘက္မွာ ဆာရီ ၀တ္တဲ့ သူတစ္ေယာက္မွာ မရွိဘူး။ ေခါင္းမွာ ပု၀ါၿခံဳတယ္။

ေနာက္ၿပီး ဘဂၤလီ အမ်ိဳးသား ေတြက အက်ီကိုအျပင္မွာထားၿပီး ၀တ္တယ္။ ဒီဘက္ျခမ္း က လူ ေတြ က အက်ီကို အတြင္း ထဲမွာဘဲ ၀တ္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးခြဲျခားႏုိင္တယ္။ အျခား မတူျခားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ၊ဓေလ႔ ထံုးစံေတြ ရွိပါေသးတယ္။

(၂) သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာျဖည္႔စြက္ဖို႔၊ ရိုဟင္ဂ်ာ ကုဒ္ကဏန္း သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတာဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ျပည္နယ္ ေတာင္းဆုိဖို႔ ရည္ရြယ္တာလား ဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါ။

ဦးေက်ာ္မင္း ( DHRP)

ရိုဟင္ဂ်ာ အတြက္ သန္းေခါင္စာရင္း ကုဒ္နံပါတ္ေတာင္းတာ ဟာ ျပည္နယ္ေတာင္းဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာ ျပည္မွာ တုိင္းရင္းသား ရာေက်ာ္ရွိပါတယ္။ အားလံုးျပည္နယ္ေတာင္းၾကတာမဟုတ္ၾကဘူး။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ကတည္းက၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ အိမ္ေထာင္စု စာရင္း အထိ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္နဲ႔ တည္ရွိခဲ့ၾကတာ။ ဒီလူေတြ က ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ရိုဟင္ဂ်ာ အျဖစ္နဲ႔ ေနထိုင္ ခဲ့ၿပီး ျပည္ နယ္ေတာင္း တာ မရွိခဲ့ဘူး။

(၃) ရခိုင္ျပည္နယ္ က အစၥလာမ္ ဘာသာ ၀င္ေက်ာင္းသားေတြ ပညာေရး အခြင့္အလမ္း ဆံုးရံႈးမႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီကိစၥအေပၚ ပါတီေတြ အေနနဲ႔ ဘာေတြ မ်ားေဆာင္ ရြက္ေနတာ ရွိပါသလဲ။

ဦးေက်ာ္မင္း( DHRP)

ပညာသင္ဖို႔ ပိတ္ပင္ထားတာ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္သြားၿပီး ။ ရြာတစ္ရြာကေန ရြာ သြားဖို႔ မ လြယ္တာ။ ဘယ္လို လုပ္ၿပီး တကၠသိုလ္တက္ႏုိင္ၾကမလဲ။ စစ္ေတြကေကာလိမ္ကို ၀င္ခြင့္ျပဳတယ္ လာခြင့္မေပး ဘူး။ ေထာက္ခံစာ လည္းမေပး ဘူး။ ေထာက္ခံစာလည္းမေပးဘူး ခြင့္ျပဳခ်က္လည္း ဘယ္မွာမွ မရႏုိင္ဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ ဘက္က စီမံေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုပါမယ္။

ဦးေမာင္နီ (NDPD)

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္ နယ္တစ္ခုလံုးက အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္း သူေတြ လံုၿခံဳမႈမရွိ ဘူးဆိုေတာ့ စစ္ေတြတကၠသိုလ္မွာတက္ေရာက္ ပညာ သင္ၾကားခြင့္ ဆံုးရံႈးသြားၿပီ။ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန ႔မွာ ေက်ာင္း သားေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ကို စာရင္းျပဳစု ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ႀကီး အပါ အ၀င္ ပညာေရး ၀န္ႀကီး ဌာန ၊ လ၀က ၀န္ႀကီးဌာန ကို တင္ျပေတာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒီကိန္းကဏန္းက ကြ်န္ေတာ္ တို႔ပါတီက လက္လွမ္းမိ သေလာက္ စုစည္းထားတာ ။ က်န္ေနတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ ရွိေန ပါေသးတယ္။ အနည္း ဆံုး ေက်ာင္းသား ၆၀၀ ေက်ာ္က ၈၀၀ အၾကား ထိေန ပညာသင္ၾကားခြင့္ဆံုးရံႈးေန တယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ရပါတယ္။ ပညာေရး နိမ့္က်ေနတဲ့ အေပၚမွာ ႏိုင္ငံသား အားလံုး ပညာသင္ၾကား ခြင့္ရွိ တယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႔အညီ ႀကဳိးစားေနပါ တယ္လို႔ ေျပာၾကားခ်င္ပါတယ္။

သတင္း ေနသစ္ထြန္း